"KINEZJOLOGIA EDUKACYJNA” METODĄ WSPIERANIA PRACY MÓZGU WEDŁUG PAULA DENNISONA

"Ruch jest drzwiami do uczenia się" - Paul Dennison

Kinezjologia edukacyjna określana jest często mianem "gimnastyki mózgu". To metoda, która polega na wykorzystaniu ruchów ciała do wspomagania procesów uczenia się. Opiera się na założeniu: uczenie się nie jest procesem odbywającym się wyłącznie w głowie. Odpowiednie ruchy ciała służą przede wszystkim stymulowaniu obu półkul mózgowych i tworzeniu nowych połączeń nerwowych oraz aktywizowaniu myślenia.

Twórcą tejże metody jest dr Paul Dennison - pedagog, psycholog i filozof, całe swoje życie zawodowe poświęcił pracy pedagogicznej oraz pionierskim badaniom nad pracą mózgu. Przez wiele lat pomagał dzieciom i dorosłym przezwyciężać ich problemy w uczeniu się, opierając się na opracowanej przez siebie i swoją żonę Gail metodzie. Owa metoda opiera się o proste ćwiczenia fizyczne wykorzystywane w taki sposób, aby zintegrować pracę ciała i umysłu.

Kinezjologia edukacyjna zakłada, że ciało i umysł działają na siebie wzajemnie, dlatego też określony ruch, dotyk, ucisk może przesłać do mózgu impuls wywołujący określoną, zamierzoną reakcję. P. Dennison za pomocą ruchu i dotyku uaktywnia różne części i obszary mózgu w celu uzyskania poprawy określonych zdolności i umiejętności (np. koncentracji, zapamiętywania, czytania i innych).

Najogólniej mówiąc istotą "gimnastyki mózgu" jest za pomocą prostych, ukierunkowanych ćwiczeń ruchowych pobudzić różne obszary mózgu, tak aby w efekcie powstało jak najwięcej połączeń między neuronami, co przyczynia się do większej plastyczności mózgu i zwiększenia możliwości uczenia się. Współczesne nawyki społeczne: spędzanie dużej ilości czasu przed telewizorem lub przy komputerze powoduje, że rozwój dzieci już 5-cio, 6-cio letnich jest zaburzony. Dodatkowo w szkole wymaga się dużej pracy umysłowej przy minimalnym wykorzystaniu ruchu. Dzieci od wczesnych lat narażone są na stresy, lęki i frustracje co blokuje radość ze zdobywanej wiedzy, hamuje rozwój i twórcze myślenie. Ciało napina się i blokuje przepływ informacji. Skutkiem jest ograniczenie możliwości poznawczych. Ratunkiem na taką sytuację może być kinezjologia edukacyjna
i wykonywanie odpowiednio dobranych ćwiczeń.

"Gimnastyka mózgu" może istotnie wspomagać proces uczenia się na przestrzeni całego naszego życia. Ćwiczenia może wykonywać każdy, w każdym wieku, o każdej porze. Warto wyposażyć nasze dzieci w taką umiejętność, która może być bardzo pomocna w przyszłości. Gimnastyka mózgu cieszy się dużym powodzeniem zarówno u małych dzieci jak i u osób starszych, gdyż ruch wykorzystywanych ćwiczeń jest bardzo prosty, wolny i łatwy.

Gimnastykę mózgu rozpoczynamy od ćwiczeń wstępnych. Składają się one z ruchów, które wykonują dzieci w pierwszych latach życia, niezbędnych dla rozwoju koordynacji oczu, uszu, rąk i całego ciała. Dzięki tym ćwiczeniom wszystkie części mózgu włączają się i mogą ze sobą współpracować. Ćwiczenia wstępne przygotowują umysł i ciało do dalszych ćwiczeń wpływających na wywołanie lub doskonalenie określonych umiejętności.

Na ćwiczenia wstępne składają się kolejno:

1. Picie wody (wspomaga ona oddychanie rozpuszczając tlen i wprowadzając go do krwi, dodaje energii, co w rezultacie wspomaga proces uczenia się).

2. Masowanie punktów "na myślenie" (są to wgłębienia tzw. dołki podobojczykowe, symetryczne po obu stronach mostka. Masujemy je palcami jednej ręki, podczas gdy drugą trzymamy na pępku). Powoduje przesyłanie informacji z prawej półkuli mózgu do lewej strony ciała i odwrotnie poprawiając jasność naszego umysłu.

3. Wykonywanie ćwiczeń naprzemiennych (to wszystkie możliwe kombinacje ruchów z przekroczeniem linii środkowej ciała np. lewym łokciem dotykamy prawego kolana). Powodują one koordynację pracy obydwu półkul mózgowych. Wykonywane wolno aktywizują mózg, szybko dodają energii. Z dziećmi przedszkolnymi wykonujemy je płynnie w jak najwolniejszym tempie. Ruchy naprzemienne zapobiegają trudnościom w uczeniu się, poprawiają koordynację wzrokowo-ruchową.

4. "Pozycja Dennisona" - wykonujemy ją krzyżując nogi a następnie krzyżując ręce - dłonie łączymy razem i odwracamy, kciuki skrzyżowane, język na podniebieniu. Taka pozycja wpływa na poprawę wymowy i umiejętności słuchania, wzrostu ambicji i poczucia własnej wartości oraz otwartości na zmiany. Piętnaście minut w pozycji Dennisona daje uczucie równoważne
z godzinną drzemką.

Po wykonaniu ćwiczeń wstępnych możemy z dziećmi wykonywać bardzo wiele innych ćwiczeń wspomagających konkretne umiejętności. Np. "rysowanie oburącz" - rysowanie w powietrzu obiema rękami jednocześnie linii, figur, kształtów. Ćwiczenie to poprawia pisanie, rysowanie, powoduje rozwój twórczego myślenia i zdolności plastycznych.

Koncepcja kinezjologii edukacyjnej to powrót do korzeni, kiedy poznanie było ściśle związane z ruchami i emocjami. Sam ruch sprawia, iż nasze ciało w tym także mózg jest w stanie pobudzenia. Wiele osób spontanicznie wspomaga myślenie ruchem, np. chcąc sobie coś przypomnieć lub ucząc się nowego materiału chodzą w jakąś stronę i z powrotem.

P. Dennison zauważył, że dzieci które we wczesnym dzieciństwie np. z powodu choroby nie miały możliwości poruszania się, raczkowania, dotykania później uczyły się mówić. Zwrócił też uwagę na to, że dzieci które omijają etap raczkowania i od razu zaczynają chodzić lub korzystają z chodzików częściej mają trudności w uczeniu się. Raczkowanie, którego podstawą jest wykorzystywanie ruchów naprzemiennych aktywuje rozwój ciała modzelowatego, czyli łącznika między półkulami mózgu dzięki czemu mogą one ze sobą łatwiej współpracować.

Kinezjologia edukacyjna w około 80-ciu krajach została uznana za istotną metodę wspierającą proces uczenia się. W Polsce istnieje od ponad 10-lat i jest coraz bardziej popularna.

"Ruch jest łącznikiem pomiędzy myślą i czynem" - Maria Montessori

 

Additional information