Rola bajki w wychowaniu i rozwoju dzieci – Bajka od wieków towarzyszy człowiekowi pod postacią mitu, legendy, podania ludowego czy wierszowanej opowiastki. Od wieków także oddziałuje na czytelnika i sięgano po nią bez wiedzy z zakresy psychologii, bez świadomości jej zbawiennego wpływu na psychikę. W analizie psychologicznej bajki możemy wyodrębnić dwie warstwy: poznawczą i emocjonalną. Dziecko poznaje otaczający świat poprzez działania bohaterów bajki. Dostarcza ona wzorców moralnych, mówi, co dobre, a co złe i zawsze występek zostaje ukarany. Przedstawiany świat jest uproszczony, ale przez ton zrozumiały dla dzieci. Bajka pomaga zrozumieć dziecku ten świat adekwatnie do jego możliwości intelektualnych, pomaga także w budowaniu obrazu samego siebie. Identyfikując się
z bohaterem odkrywa własną tożsamość i pobudza wyobraźnię. Bajka pobudza do wczuwania się w emocje, jakich doświadczają główne postacie bajkowe, a przez to dzieci stają się wrażliwe na zło, niesprawiedliwość, ból.

Można wyodrębnić następujące rodzaje bajek terapeutycznych: relaksacyjna(której głównym celem jest uspokojenie dziecka, zwłaszcza na podstawie wizualizacji), psychoedukacyjną oraz psychoterapeutyczną.

Celem bajek psychoedukacyjnych i psychoterapeutycznych jest redukcja lęku powstałego w wyniku negatywnego doświadczenia (tzw. lęk odtwórczy), czy też na skutek niewłaściwej stymulacji wyobraźni (tzw. lęk wytwórczy) oraz niezaspokojonych potrzeb. Najważniejsza rola bajki według Marii Molickiej (autorki cyklu książek poświęconych Bajkoterapii) polega właśnie na redukcji lęku. Bajka daje wsparcie i poczucie siły, zastępczo zaspokaja potrzeby i przez to obniża lęk, okresowo nawet może go znosić. Bajka terapeutyczna jako metoda obniżania lęku
u dzieci jest zupełnie nowym rodzajem terapii.


Niezaspokojona potrzeba bezpieczeństwa generuje często lęk np.; przed ciemnością, pożarciem przez dzikie zwierzęta, związana jest z przeżywaniem zagrożenia bezpieczeństwa fizycznego przy odczuwanym jednocześnie osamotnieniu. W bajce która ma zredukować ten lek, należy skoncentrować się na stworzeniu atmosfery ciepła, bezpieczeństwa, którą zapewniają postacie tam występujące oraz poczucia, że jeden z bohaterów będzie zawsze blisko, zawsze gotowy do pomocy.
Niezaspokojenie potrzeby miłości rodzi lęk przed porzuceniem, odrzuceniem.W bajce redukującej ten lęk należy zwrócić szczególną uwagę na przedstawienie argumentów, ze bohater jest wart miłości i że na pewno ją zdobędzie, upewnienie lub zastępcze danie miłości jest sposobem na jego redukcję.
Przy niezaspokojonej potrzebie akceptacji rodzi się poczucie bycia gorszym, mniejszej wartości, także odrzucenie, brak miłości powoduje powstawanie lękowego obrazu samego siebie. W bajce, która ma za zadanie zredukować ten lek, dziecko musi znaleźć nie tylko bohatera bez skazy, ale takiego, która pokonuje rozmaite przeszkody, osiąga sukces, zwycięża wszystkich, budzi podziw, akceptację i szacunek.

Natomiast Bajka relaksacyjna posługuje się wizualizacją w celu wywołania odprężenia i uspokojenia. Relaksacja to systematyczne i celowe odprężanie mięśni mające charakter postępujący. Im relaks głębszy, tym łatwiej o uspokojenie, odprężenie i lepsze samopoczucie. Bajka taka ma wyraźny schemat: bohater opowiadania obserwuje i doświadcza wszystkimi zmysłami miejsca, gdzie odpoczywa, miejsca te są dobrze znane, opisywane jako spokojne, bezpieczne i przyjazne.

Sugestie osoby prowadzącej powinny zawierać trzy struktury: słuchową, wzrokowa i czuciową. Struktura słuchowa służy do wywoływania efektu w rodzaju; słyszysz szum drzew;
wzrokowa: widzisz fale z wolna przybijające do brzegu; a czuciowa: wchodzisz na szczyt góry.
Na podstawie opracowania Marioli Sokolowskiej

Zespół Przedszkolandii odbył szkolenie z zakresu Bajkoterapii prowadzone przez popularyzatora tej metody serwis ABCbaby, który współpracuje z Dr Marią Molicką, najlepszą specjalistką w tej dziedzinie, autorką m.in. książek „Bajki terapeutyczne” cz. 1 i 2 oraz „Bajkoterapia". Biblioteczka przedszkolna oprócz książek bajko- terapeutycznych wyposażona jest w bazę dydaktyczną Bajkoterapii składającą się z serii płyt Cd.

Bajkoterapia stosowana jest w naszym przedszkolu kilka razy w tygodniu zamiennie
z czytaniem opowiadań, wierszy, powieści i bajek, które zapewniamy codziennie dla wszystkich dzieci z każdej grupy wiekowej. Czytanie trwa około 30 minut lub dłużej w zależności od zainteresowania dzieci.

 

 

Additional information